Overzicht
In dit artikel bespreken we de regels voor het correct vervoegen van zwakke werkwoorden in het Nederlands, inclusief speciale gevallen en de toepassing van de 'T KOFSCHIP X-regel.
A. Onvoltooid Tegenwoordige Tijd
1. Bij twijfel of je een -t moet toevoegen aan de werkwoordstam (infinitief zonder -en), vervang je het werkwoord door 'smurfen'. Hoor je een /t/, dan voeg je een -t toe aan de stam.
Bijvoorbeeld: Jij (antwoorden) niet. → Jij smurft niet → Jij antwoordt niet.
2. In de imperatief (bevelende vorm) voeg je geen -t toe aan de stam.
Bijvoorbeeld: Loop zo snel als je kunt.
Bijvoorbeeld: Antwoord nu.
3. Het modale hulpwerkwoord willen zorgt soms voor verwarring. Je vervoegt dit werkwoord als volgt:
ik wil
jij wilt / jij wil en
u wil / u wilt
hij/zij wil
B. Voltooid Deelwoord na een persoonsvorm
1. Bij twijfel over het voltooid deelwoord, luister je naar de onvoltooid verleden tijd.
Bijvoorbeeld: gevreesd want vreesde.
2. Als je nog twijfelt, gebruik je de regel van 'T KOFSCHIP X. Als een stam eindigt op een van de medeklinkers uit 'T KOFSCHIP X (t, k, f, s, ch, p of x), dan krijgt de stam een -t.
Bijvoorbeeld: Hij heeft zijn naam in een boom gekerfd.
C. Voltooid Deelwoord als bijvoeglijk naamwoord
Pas op! Als een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord wordt gebruikt (bijvoorbeeld als bepaling bij een zelfstandig naamwoord), dan wordt het deelwoord gespeld zoals andere bijvoeglijke naamwoorden.
Bijvoorbeeld: vergroot → het vergrote plein.
D. Onvoltooid Verleden Tijd
Bij twijfel gebruik je de regel van 'T KOFSCHIP X. Als een stam eindigt op een van de medeklinkers uit 'T KOFSCHIP X (t, k, f, s, ch, p of x), dan volgt -te. In alle andere gevallen voeg je -de toe.
Bijvoorbeeld: lachen → Ze lachte
Bijvoorbeeld: verhuizen → Ze verhuisden.
E. Vervoeging van Engelse werkwoorden
Engelse werkwoorden worden vervoegd als zwakke Nederlandse werkwoorden en volgen dus de regels van 'T KOFSCHIP X.
Bijvoorbeeld: promoten → ik promoot, ik promootte.
Bijvoorbeeld: checken en updaten → zij heeft gecheckt, zij heeft geüpdatet.
Bijvoorbeeld: stagediven → hij stagedivede.
Toch zijn er soms problemen bij het vinden van de stam van het werkwoord:
- Wanneer er spraakverwarring mogelijk is, behoudt men de -e uit de stam.
Bijvoorbeeld: leasen → leas als stam. - Wanneer voor de eind-e een o-klank in de vorige lettergreep staat, valt die eind-e weg en wordt de o verdubbeld.
Bijvoorbeeld: scoren → scoor als stam. - Als een werkwoord eindigt in een dubbele -l in de stam, dan blijft deze dubbel als het werkwoord op een Engelse manier wordt uitgesproken, maar verdwijnt er één -l als het op een Nederlandse manier wordt uitgesproken.
Bijvoorbeeld: baseballen → baseball als stam.
Bijvoorbeeld: basketballen → basketbal als stam.